Boycot-cot

“Minister Weyts, doe uw verdomde plicht” – GAIA toont nieuwe beelden kooikippen uit Sint-Gillis-Waas

Brussel, 27 februari 2023 - In Vlaanderen leven meer dan 3.000.000 kippen in kooien op een ruimte ongeveer zo groot als een A4’tje, in zogenaamde ‘verrijkte’ kooien. Hoe dat eruit ziet in de praktijk, toont GAIA met nieuwe beelden uit een legkippenhouderij in Sint-Gillis-Waas, opgenomen in 2022. Deze wrede, dieronwaardige behandeling van kippen is in Wallonië al verboden. GAIA herinnert Vlaams minister van Dierenwelzijn Ben Weyts (N-VA) aan zijn eigen woorden: “Het is onze verdomde plicht om vermijdbaar dierenleed te vermijden.” Minister Weyts, wij willen daden zien. Bijna driekwart van de Vlamingen (72%) is het ermee eens dat het houden van kippen in kooien verboden moet worden, wijst recent onderzoek van marktonderzoeksbureau Ipsos uit (april 2022).

Op de beelden die vandaag door GAIA vrijgegeven worden, is de problematiek van de kooikippen haarfijn te zien. In de bezochte legkippenhouderij zitten talloze kippen in op elkaar gestapelde kooien. De kippen staan er met hun poten op metalen roosters, op elkaar gepakt in onhygiënische omstandigheden. Ze hebben er niet eens de ruimte om hun vleugels fatsoenlijk open te slaan.

Op dit moment zitten in Vlaanderen meer dan 3 miljoen legkippen in kooien. De dieren zitten er heel hun leven, 13 maanden, opgesloten. De kippen moeten er zoveel mogelijk eieren produceren.

Welzijnsgevoelig

De sanitaire toestand in de bezochte houderij is ronduit bedroevend. Het is er smerig en vuil. De welzijnsproblemen in de kooien zijn dan ook groot. De slechte huisvestingsomstandigheden – de kippen staan er opeengepakt op metalen roosters – veroorzaken veel letsels en leed. Op de beelden zien we hoe het verenkleed van veel kippen beschadigd is. Veel kippen overleven dit regime niet. We zien de kadavers dan ook overal liggen.

“Kippen zijn welzijnsgevoelige dieren en verdienen een beter leven, meneer de minister. Dat weet u zelf ook”, vertelt GAIA-directeur Ann De Greef. “En het is uw verdomde plicht om vermijdbaar dierenleed te vermijden, zoals u het zelf zo treffend verwoordt.”

“Het is nu de hoogste tijd om kooisystemen af te schaffen in Vlaanderen, zoals dat in Wallonië reeds het geval is. In Wallonië mogen er geen nieuwe bedrijven meer starten met kooien voor legkippen. De momenteel nog bestaande kooisystemen moeten stoppen tegen uiterlijk 2028 ”, vult GAIA-voorzitter Michel Vandenbosch aan. “Ook in niet-kooisystemen voor legkippen kunnen welzijnsproblemen voorkomen, daar zijn we ons van bewust, maar ze zijn er niet inherent aan. Aan de kooisystemen zijn de welzijnsproblemen wél inherent. Zo’n kooien gaan regelrecht in tegen iedere notie van dierenwelzijn en respect voor de kippen. Ongeacht of die kooien nu smerig of kraaknet zijn, het kippenwelzijn is er overal beneden alle peil.”

Advies topwetenschappers

Vorige week publiceerden topwetenschappers van de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) hun rapport over de omstandigheden waarin landbouwdieren gehouden worden. Daarin stellen ook zij dat pluimvee niet in kooien gehouden hoort te worden. Het beperkt de beweging en veroorzaakt stress bij de dieren. De wetenschappers adviseren om pluimvee betere levensomstandigheden te geven, zoals volières met overdekt buitenbeloop, het zogenaamde wintergarten-systeem, dat in Vlaanderen al wordt toegepast.

“Minister Weyts, wij rekenen er samen met de grote meerderheid van de Vlamingen op dat u hiermee nu echt aan de slag gaat, uw rol van dierenminister ter harte neemt en de kooien afschaft, om te beginnen alle kooien voor legkippen”, besluit De Greef.

Ipsos Kippen uit de kooien

PDF, 3.29mb

Download

Het gebrek aan ruimte hindert de kippen in hun natuurlijk gedrag en veroorzaakt bij hen frustraties en abnormaal gedrag.

GAIA vraagt aan de consumenten, de supermarktketens en de voedingsmerken om te kiezen voor scharreleieren of voor eieren van vrije uitloop. Zij moedigen zo op hun beurt de kippenkwekers aan om over te schakelen op kipvriendelijkere methodes zonder kooien. Die keuzes bepalen het komende decennium de toekomst van 5 miljoen legkippen per jaar.

Ongeveer 60% van de legkippen in België worden in kooien gehouden. De Europese richtlijn van 1 juli 2012 verbiedt de conventionele legbatterijen, maar laat in de hele Europese Unie wel nog 'verrijkte' kooien toe. De kippen beschikken er over 750 cm2 (nauwelijks groter dan een blad papier in A4-formaat).

Leven op een A4'tje

De verbeteringen die werden aangebracht aan deze ‘verrijkte’ kooien zijn lachwekkend: de beschikbare ruimte per kip is nauwelijks groter dan een A4’tje (750 cm2 per kip). De rudimentaire voorzieningen – een (ontoereikend) nest, een draadgazen ondergrond, een (te lage zitstok) en een beetje scharrelmateriaal – voldoen nog steeds niet aan de basisnoden van de legkippen.

750 cm2 is veel te weinig, aangezien een kip gemiddeld 1.879 cm2 nodig heeft om haar vleugels te spreiden.

Frustraties en abnormaal gedrag

Het gebrek aan ruimte hindert de kippen in hun natuurlijk gedrag: een stofbad nemen, scharrelen, de veren glad strijken, een nest bouwen, ... Kippen die in kooien worden gehouden, krijgen bijgevolg te kampen met frustraties en abnormaal gedrag zoals stress, agressiviteit, pikken en zelfs kannibalisme of zelfverminking.

Na een intensieve legperiode van 13 maanden worden de kippen op een koelbloedige manier gepluimd en geslacht.

Kooieieren op uw bord

Verse eieren die worden verkocht in de Belgische supermarkten zijn dankzij de campagne van GAIA niet langer afkomstig van kippen die in kooien worden gehouden. Kooieieren worden wél nog erg vaak verwerkt in producten die eieren bevatten, zoals mayonaise, koekjes, chocolademousse, verse pasta, ... Ook heel wat restaurants serveren nog steeds kooieieren.

Kipvriendelijkere alternatieven

Als u boodschappen doet, kunt u de herkomst van eieren nagaan door de code op de verpakking te verifiëren. Die code wordt gevolg door de kenletters van het land (BE, NL, FR, …)

Code 3 BE 001

Staat voor kooieieren. Dit soort eieren worden niet langer verkocht in Belgische supermarkten. In een "verrijkte" kooi beschikt elke kip over een ruimte van amper een A4-blad groot (750 cm2), of 13 kippen per m2, met een (te lage) zitstok en een nest.

Code 2 BE 001

Staat voor scharreleieren. Maximaal 9 leghennen per m2 worden in overdekte scharrelstallen gehouden. Er ligt strooisel op de grond. De kippen kunnen hun ei in legnesten leggen en er zijn zitstokken voorzien.

Code 1 BE 001

Staat voor eieren van vrije uitloop. Zij hebben overdag de mogelijkheid om buiten te lopen op een begroeide uitloopvlakte, waar 4 m2 per kip voorzien wordt.

Code 0 BE 001

Staat voor biologische eieren. Zij leven in scharrelstallen met maximum 6 kippen per m2. Overdag lopen zij ook buiten, waar iedere kip 4 m2 ter beschikking heeft. Deze kippen krijgen biologisch voeder.

Update: Carrefour belooft einde van kooieieren

Dankzij de actie van GAIA bevatten de in België geproduceerde verwerkte producten van het merk Carrefour nu enkel nog scharreleieren.

Wat de in Frankrijk geproduceerde Carrefour-producten betreft: Carrefour Frankrijk heeft beloofd om vanaf 2025 enkel nog eieren van hennen met vrije uitloop te gebruiken en dus geen kooieieren meer te gebruiken in hun verwerkte producten.

Deze toezegging is gedaan in overleg met een aantal NGO's, waaronder verenigingen die zich inzetten voor milieubescherming en dierenwelzijn.