Onverdoofd slachten: laat mijn stem horen

Onverdoofd slachten is al sinds enkele jaren verboden in Vlaanderen (2017) en Wallonië (2018). In beide regio's werd het verbod goedgekeurd en gesteund door partijen, die ook in Brussel aan de macht zijn.

Toch blijft het Brusselse Gewest halsstarrig volhouden. In het slachthuis van Anderlecht worden jaarlijks nog steeds duizenden dieren bij volle bewustzijn de keel overgesneden.

Wie zich verzet tegen het verdoofd slachten negeert eerst en vooral de wetenschappelijke consensus, die aantoont dat het doden van een dier zonder voorafgaande verdoving extreem veel lijden veroorzaakt, maar toont ook geen respect voor de publieke opinie, die in meerdere peilingen duidelijk werd aangetoond. Tot slot gaat dit ook in tegen verschillende uitspraken van de hoogst aangeschreven Belgische en Europese rechtsinstanties.

Wat zegt de wetenschap?

Er bestaat al lang wetenschappelijke consensus over het feit dat onverdoofd slachten bij de dieren tot een pijnlijke en lange – tot zelfs 14 minuten bij runderen – doodsstrijd leidt.

De Federation of Veterinarians of Europe (FVE), waarbij meer dan 300 000 praktiserende dierenartsen zijn aangesloten, en de Belgische Union Professionnelle Vétérinaire zijn het erover eens dat onverdoofd slachten in alle omstandigheden "onaanvaardbaar" is. 

Volgens de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) moet bedwelming of verdoving "altijd worden uitgevoerd voordat de keel wordt doorgesneden” omdat onverdoofd slachten het “dierenwelzijn niet respecteert”. 

Wat zegt de rechtspraak? 

• Het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft geoordeeld dat lidstaten het recht hebben om een omkeerbare verdovingsprocedure op te leggen. De rechters oordeelden tevens dat een dergelijke verplichting tot verdoving niet in strijd is met het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie.

• Het Belgisch Grondwettelijk Hof heeft op zijn beurt het verbod op onverdoofd slachten in Vlaanderen en Wallonië gevalideerd en oordeelde dat hierbij geen inbreuk wordt gemaakt op het grondrecht en de vrijheid van religie. Het Hof is van mening dat het verbod voldoet aan een dwingende maatschappelijke behoefte en overeenstemt met het rechtmatige streven naar een algemene bevordering van het dierenwelzijn.

• Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens oordeelde onlangs nog dat het door Vlaanderen en Wallonië ingevoerde verbod op onverdoofd slachten de godsdienstvrijheid niet aantast en ook niet discrimineert. Het Hof kwam tot het besluit dat de genomen maatregel in beide regio’s gerechtvaardigd is en in correcte verhouding staat tot het nagestreefde doel, namelijk de bescherming van het dierenwelzijn. 

De feiten

Enkele vertegenwoordigers van de moslimgemeenschap menen dat een verbod op onverdoofd slachten een inbreuk vormt op de godsdienstvrijheid.

Nochtans wordt de import en consumptie van vlees van dieren, die voor slachting werden verdoofd, in meerdere landen met een grote moslimmeerderheid (zoals Indonesië, Maleisië, Saoedi-Arabië en Jordanië) al lang geaccepteerd. In Nieuw-Zeeland, éen van de grootste exporteurs van halal vlees ter wereld, worden alle ritueel geslachte dieren vooraf verdoofd.

En toch blijven sommige Brusselse Parlementsleden ondanks alle tegenargumenten voet bij stuk houden in hun standpunt tegen een verbod op onverdoofd slachten. Rechtvaardiging hiervoor wordt gezocht in een bredere reeks bepalingen tegen de stigmatisering van gemeenschappen. 

Geconfronteerd met de vele argumenten ten gunste van verplichte bedwelming verdedigden sommige parlementsleden in het verleden hun standpunt door te stellen dat de maatregel deel zou moeten uitmaken van een bredere reeks bepalingen om geen enkele gemeenschap te stigmatiseren. Maar laten we duidelijk zijn: bij de opstelling van de nieuwe Brusselse Dierenwelzijnscodex, die diverse bepalingen voor meer dierenwelzijn bevat en binnenkort wordt voorgelegd aan het Brussels parlement, valt dit argument nu ook weg.

In een interview met de RTBF in april 2025 herinnerde Taha Zaki, vicevoorzitter van de Moslimraad van België, eraan dat de uiteindelijke verantwoordelijkheid bij de wetgever ligt. Volgens hem is het aan de parlementsleden om een duidelijke beslissing te nemen over onverdoofd slachten. Hij verduidelijkte ook dat, mocht een verbod in Brussel worden aangenomen, de vertegenwoordigers van de islamitische eredienst deze beslissing zouden respecteren: “Wij zouden dit aanvaarden zonder klacht in te dienen of een procedure bij de rechtbanken te starten.”