Op 22 juli verscheen er een gigantisch melkkarton op het Muntplein in Brussel: het startschot van GAIA’s zomertour 2025. Met een lengte van meer dan vijf meter trekt deze opvallende installatie meteen de aandacht. Het is geen gewone campagne: het is een meeslepende en confronterende ervaring die door heel België trekt om het verborgen dierenleed achter melkproductie aan het licht te brengen.

niet jouw moeder niet jouw melk - Sumer tour Gaia

Voorbijgangers worden uitgenodigd om hun hoofd in het melkkarton te steken en schokkende beelden te ontdekken die de realiteit van de zuivelindustrie tonen. Ze kunnen zich ook laten fotograferen in de huid van een kalf, met de slogan "Niet jouw moeder, niet jouw melk." Om de ervaring compleet te maken, kan iedereen plantaardige alternatieven proeven en krijgt elke deelnemer een klein cadeautje: een winkelkar-muntje met de boodschap "Kies plantaardig. Da’s aardig voor de dieren.”

veaux et vache

Wat er achter een glas melk schuilt: een wrede industrie

In België worden elk jaar bijna 350.000 kalveren geslacht. Ze worden meteen na de geboorte van hun moeder gescheiden, zodat de melk volledig voor menselijke consumptie kan dienen. Toch is bijna één op twee consumenten hier niet van op de hoogte (Dedicated, 2025).

Om de melkproductie draaiende te houden, worden koeien herhaaldelijk kunstmatig zwanger gemaakt. Vrouwelijke kalveren worden later zelf melkkoeien. Mannelijke kalveren daarentegen worden gezien als “nevenproducten” en belanden in mestcentra voor de productie van kalfsvlees.

De weg van vrouwelijke kalveren

De vrouwelijke kalveren die bestemd zijn voor de melkveehouderij groeien op in omstandigheden die hun welzijn ernstig schaden. Tot acht weken oud zitten ze meestal alleen, vaak in een iglo van kunststof. Daarna worden ze in groepshokken geplaatst. Vanaf hun eerste kalving, rond twee jaar oud, begint voor hen de cyclus van melkproductie, waarmee de wrede cirkel van de zuivelindustrie zich verder sluit.

pas ta mère, pas ton lait

Het lot van mannelijke kalveren

De mannelijke kalveren ondergaan een even triest traject. Net als de vrouwelijke kalveren worden ze direct na de geboorte bij hun moeder weggehaald. De eerste twee weken zitten ze in een individuele box. Daarna gaan ze naar een mestbedrijf. Tussen zes en acht maanden oud worden ze geslacht, terwijl hun natuurlijke levensverwachting tot wel twintig jaar kan bedragen.

Alarmerende leefomstandigheden

Zonder moederlijke band en sociaal contact, opgesloten in onaangepaste ruimtes en gevoed met ijzerarm kunstmelkpoeder (om het vlees “rosé” te houden), lijden kalveren aan tekorten en een verzwakt immuunsysteem. Dit verhoogt de kans op ziektes en sterfte. Ongeveer 12 % van de kalveren sterft nog vóór het slachthuis. Ter vergelijking: bij andere landbouwhuisdieren ligt dat percentage tussen 3 en 5 %.

summer tour

Een groeiend bewustzijn

De mentaliteit en consumptiegewoonten veranderen stilaan. Uit een enquête van Dedicated in opdracht van GAIA (2025) blijkt dat 55 % van de Belgen bereid is minder melk van dierlijke oorsprong te drinken zodra ze op de hoogte zijn van de realiteit. Bij jongeren tussen 18 en 34 jaar stijgt dat cijfer tot 63 %.

Bovendien drinkt 4 op de 10 Belgen al minstens één keer per week een plantaardig alternatief, en 1 op de 10 drinkt helemaal geen dierlijke melk meer. Een duidelijke trend: tussen 2016 en 2024 daalde de consumptie van koemelk in België met bijna 12,5 miljoen liter, goed voor een daling van zo’n 3 %, terwijl het aantal potentiële consumenten net steeg.

Ontdek hieronder alle cijfers van het Dedicated-onderzoek.

“Bijna 7 op de 10 Belgen vinden dat melkproducenten eerlijk moeten communiceren over hun praktijken, in plaats van een idyllisch beeld van grazende koeien in groene weiden te schetsen. Met onze zomertour ‘Niet jouw moeder, niet jouw melk’ beantwoorden we die vraag en tonen we de keerzijde van de industrie.”

Ann De Greef
Directeur van GAIA

📍 Officiële start in Brussel

  • Maandag 22 juli — Muntplein

📆 De verdere stops van de tour:

  • Woensdag 23/7: Antwerpen, Meir & Wapper
  • Donderdag 24/7: Leuven, Grote Markt
  • Vrijdag 25/7: Hasselt, Molenpoortplein
  • Dinsdag 29/7: Charleroi, Place Verte
  • Woensdag 30/7: Namen, Place de l’Ange
  • Donderdag 31/7: Aarlen, Place Léopold (markt)
  • Vrijdag 1/8: Luik, Place de la Cathédrale
  • Zaterdag 2/8: Eupen, Platz am Clown (Bergstraße)
  • Maandag 4/8: Blankenberge, Zeedijk Lippens & Debruyne-monument
  • Dinsdag 5/8: Gent, Braunplein
  • Woensdag 6/8: Waver, Place A. Bosch (markt)

Downloaden

Onderzoek naar melk - Vlaanderen
Document
PDF, 828.35kb
Onderzoek naar melk - Brussel
Document
PDF, 847.39kb
Onderzoek naar melk - België
Document
PDF, 942.05kb