GAIA informeert
Image
Procesbevoegdheid
6 juni 2025

De Kamer van Volksvertegenwoordigers heeft vandaag het wetsvoorstel van Groen en Ecolo verworpen dat dierenrechtenorganisaties zoals GAIA en Animal Rights opnieuw procesbevoegdheid moest geven. De stemming betekent dat deze organisaties mishandelde dieren niet langer via de rechtbank kunnen verdedigen. GAIA kondigt aan naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens te stappen.

Politieke meerderheid negeert adviezen

De partijen van de zogeheten Arizona-coalitie – N-VA, CD&V, Vooruit, MR, Les Engagés en Open VLD – stemden tegen, ondanks twee positieve adviezen van de Raad van State. Ook tal van juristen hadden zich eerder kritisch uitgelaten over het arrest van het Hof van Cassatie uit juni 2024, dat stelde dat GAIA geen juridisch belang heeft in strafzaken rond dierenmishandeling.

GAIA-voorzitter Michel Vandenbosch reageert verontwaardigd:

“De politiek ontneemt ons een fundamenteel recht: toegang tot de rechter. Milieuorganisaties mogen wél in rechte optreden, wij niet. Dat is discriminatie.’”

Michel Vandenbosch
GAIA-voorzitter

Wetsvoorstel moest arrest Cassatie corrigeren

Het wetsvoorstel had als doel de beslissing van het Hof van Cassatie recht te zetten en dierenrechtenorganisaties opnieuw toe te laten zich burgerlijke partij te stellen in zaken rond dierenmishandeling. Volgens GAIA heeft de uitspraak van Cassatie ernstige gevolgen:

“Rechtbanken aanvaardden jarenlang onze burgerlijke partijstelling omdat we het collectief belang van onze leden en bezorgde burgers vertegenwoordigen. Dat wordt ons nu ontzegd.”

Zonder deze bevoegdheid kunnen organisaties als GAIA geen strafdossiers meer inkijken, geen onderzoeksrechter vatten en geen gerechtelijke stappen meer ondernemen. Alleen particuliere eigenaars van mishandelde dieren blijven hiertoe in staat.

Zwakke argumentatie, volgens GAIA

Volgens GAIA baseerde de Kamer zich op “loze argumenten” om het wetsvoorstel te verwerpen:

  • De vrees voor een overbelasting van rechtbanken zou volgens hem ongegrond zijn.
  • Het argument dat de wetswijziging tot “over-juridisering” leidt, noemt hij een drogreden.
  • Ook het idee dat GAIA een verdienmodel zou creëren, noemt hij absurd:

“Een symbolische eis van 1 euro morele schadevergoeding is toch moeilijk een businessmodel te noemen?”

Michel Vandenbosch
Voorzitter GAIA

Grote steun onder bevolking

Een Ipsos-peiling uit 2024 toont dat acht op de tien Belgen willen dat dierenrechtenorganisaties zoals GAIA mishandelde dieren in de rechtbank kunnen verdedigen.

Toch lijkt de politiek daar weinig rekening mee te houden. In de praktijk heeft het Cassatiearrest al gevolgen: parketten verwijzen klachten van GAIA soms door naar de prullenmand, ook bij ernstige feiten zoals illegale thuisslachtingen.

Laatste hoop: Europees Hof

GAIA hoopt alsnog erkenning te krijgen via een prejudiciële vraag aan het Grondwettelijk Hof. Tot dusver hebben verschillende hoven van beroep dat verzoek afgewezen. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens wordt voor GAIA de volgende stap.