Image
poulpe
12 augustus 2025

Voor food professionals die het verschil willen maken

Een culinair hoogstandje, een delicate smaak, een fascinerend dier. De octopus prijkt steeds vaker op menukaarten in België, geliefd bij foodies én chefs. Maar achter het esthetische bord schuilt een verhaal dat velen nog niet kennen – of net beginnen te ontdekken. Eén van die mensen? Koning Filip. Na het bekijken van de documentaire My Octopus Teacher besloot hij resoluut: geen octopus meer op zijn bord.

Wat zette onze koning aan tot die keuze? En waarom zou het voor food professionals zinvol zijn om ook stil te staan bij de vraag: Moet octopus nog wel op het menu?

poulpe gaia

Een dier als geen ander

Octopussen behoren tot de intelligentste ongewervelden op aarde. Ze hebben niet alleen een buitengewoon geheugen en probleemoplossend vermogen, maar tonen ook nieuwsgierigheid, speels gedrag en zelfs emotionele reacties. Ze kunnen zelfs ogenblikkelijk van vorm en kleur veranderen en gebruiken werktuigen. Wetenschappers erkennen vandaag dat octopussen pijn kunnen ervaren en gevoelens kunnen vertonen die we tot voor kort enkel aan zoogdieren toeschreven.

poulpe - enquête gaia
poulpe - enquête gaia
poulpe au restaurant
poulpe - pêche - bien être animal
poulpe - pêche - bea
poulpe - gaia
poulpe - gaia

De onzichbare pijn van een delicatesse

In Europa zijn er vandaag al commerciële kwekerijen in voorbereiding, zoals in Spanje, waar octopussen in tanks gekweekt zullen worden voor consumptie. Maar deze kwekers botsen op een fundamenteel probleem: hoe kweek je een dier dat zó intelligent, gevoelig en territoriaal is, zonder dat het psychisch en fysiek lijdt?

Octopussen zijn solitaire wezens, gevoelig voor stress, en gedijen in complexe, natuurlijke omgevingen. Kweek in afgesloten bassins leidt al snel tot agressie, zelfverminking of zelfs kannibalisme.

poulpe - roi

Culinaire keuzes met compassie

Bij GAIA weten we: food professionals zijn trendsetters. Wat op jullie menukaart staat, beïnvloedt eetgewoonten én bewustzijn. Door bewust om te gaan met de keuze voor octopus – of er net voor te kiezen het niet meer te serveren – geef je een krachtig signaal. Net als Koning Filip die na het bekijken van My Octopus Teacher tot empathie werd aangezet.

Je hoeft geen moralistisch verhaal te brengen. Een korte toelichting op de kaart of het aanbieden van een smaakvol alternatief volstaat al.

Alternatieven: smaakvol, ethisch én verrassend

Voor chefs die willen innoveren met behoud van beleving, textuur en umami, zijn er talloze plantaardige opties. Enkele suggesties uit de praktijk:

🍤 Apero: inktvisringen zonder vis

  • Vervang inktvisringen door ajuinringen met een knapperig tempurabeslag. Ze zijn herkenbaar, geliefd én plantaardig.
  • Visachtige diepgang kan toegevoegd worden via kelp, nori of dulse, verwerkt in het beslag of in een dipsaus.
  • Serveer met een groentebouillon op basis van plantaardige miso, voor een ziltige umami-boost.

🥘 Paella zonder octopus, met textuur

  • Snijd tofu in fijne reepjes en marineer die in een mengsel van:
    • kombu/thee van zeewier
    • gerookte paprika
    • sojasaus
    • miso
    • een scheutje citroen
  • Bak kort krokant aan of grill ze voor extra structuur.
  • Voeg visvrije "bouillabaisse" toe op basis van groentefond, saffraan, en nori.
  • Ook konjac (yamwortel) of jackfruit in reepjes kan als drager dienen voor zeesmaak en textuur.

🍜 Octopus carpaccio heruitgevonden

  • Dun gesneden chioggia-biet, konjac of paddenstoel (bijv. eryngii), gemarineerd met citrus, zeewier en sesamolie.
  • Afwerken met kappertjes, wakame en zwarte peperolie voor een frisse twist.

Geen beperking, maar een uitnodiging

Octopus van het menu schrappen hoeft geen afscheid te zijn van culinaire creativiteit – integendeel. Het is een uitnodiging tot innovatie, met respect voor de oceaan én zijn bewoners. Food professionals kunnen zo het voortouw nemen in een meer compassievolle keuken, zonder aan beleving of smaak in te boeten.

Conclusie

Octopus is geen “gewone” zeevrucht. Het is een dier dat leert, speelt, voelt en lijdt. Als chef, traiteur of horeca-uitbater heb je de unieke kans om bewustzijn te verbinden met gastronomie. Wie de keuze maakt om octopus van het menu te halen, neemt geen verlies – maar toont visie.

Wil je meer inspiratie, receptensuggesties of info voor op de kaart? GAIA denkt graag met je mee.

💡 “De ware fijnproever proeft niet alleen wat op het bord ligt – maar ook het verhaal erachter.”