Nieuw onderzoek onthult verfoeilijke afkomst van Argentijns paardenvlees

Argentijnse slachtpaarden lijden nog steeds in afschuwelijke omstandigheden. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek van GAIA, Animal Welfare Foundation en Tierschutzbund Zurich, uitgevoerd tussen augustus 2019 en oktober 2020. Via Belgische bedrijven zoals Equinox, Chevideco en Multimeat[1] is ons land een draaischijf in de handel in Argentijns paardenvlees: we zijn wereldwijd de derde grootste importeur van paardenvlees uit Argentinië. “Zoals de nieuwe beelden tonen, is de situatie in Argentinië nog altijd ronduit rampzalig”, licht GAIA-voorzitter Michel Vandenbosch toe. “Gestolen paarden, gesjoemel met identificatie en papieren, dieren met etterende wonden en gebroken benen, zieltogende dieren, een totaal gebrek aan dierengeneeskundige verzorging, geen beschutting tegen hitte en hevige regen, … .” GAIA klaagt al sinds 2010 de situatie aan in Argentinië en overtuigde alle supermarkten - uitgezonderd Carrefour - om op te houden met Argentijns paardenvlees te verkopen.

Argentinië is de grootste exporteur van paardenvlees richting Europa, met een jaarlijks exportcijfer van ongeveer 10.000 ton in 2019. Daarvan werd 2.218 ton in ons land geïmporteerd. Ons land wordt beschouwd als een draaischijf van deze lucratieve handel, waarin een aantal Belgische bedrijven, zoals Equinox, Chevideco en Multimeat, de touwtjes in handen hebben. Equinox werkt nauw samen met het Argentijnse slachthuis Lamar waar we op de beelden kunnen zien dat de dieren geen beschutting hebben tegen hitte en hevige regen, dat er paarden staan zonder het verplichte oormerk, dat zwangere merries aanwezig zijn om geslacht te worden en dat de dieren nauwelijks gevoederd worden. Multimeat koopt paardenvlees van het slachthuis Infriba waar vorig jaar 32 paarden in beslag werden genomen omdat bleek dat minstens 8 paarden gestolen waren (verklaring van de veiligheidsminister van Buenos Aires, Cristian Ritondo). Eén paard werd in augustus 2019 aan zijn eigenaar teruggegeven en drie andere in september.

Dierenwelzijnsmiserie

Sinds 2010 voert GAIA onderzoek uit in Argentinië en telkens opnieuw treffen we ginder dezelfde dierenwelzijnsmiserie aan. Het onderzoek uit 2019-2020 is op dat vlak niet anders: zowel op de verzamelcentra als aan de slachthuizen zelf is de situatie schrijnend. Dieren met open wonden vergeven van de larven, niet-ontwormde paarden met een gezwollen buik, paarden met gebroken ledematen. Ook zien we een berg van honderden karkassen in een verzamelcentrum voor slachtpaarden. Deze hele karkassen getuigen van de bewuste keuze voor een totale afwezigheid van voedsel, water en veterinaire zorg. Paarden die nauwelijks nog leven, worden op transport gezet en ’s nachts uit de vrachtwagen gesleept met metalen kettingen op de losplaats van het slachthuis. Als de paarden sterven, worden ze in een kuil achter het slachthuis gegooid. Als ze 's morgens nog leven maar niet kunnen lopen, worden ze in volle bewustzijn in de schop van een tractor naar het slachthuis gereden.

Paardendiefstal op grote schaal

Boven op het schrijnende paardenleed dat GAIA aantoont, wordt Argentinië geplaagd door grootschalige paardendiefstallen. Het gebrek aan traceerbaarheid maakt het voor illegale paardenhandelaars erg gemakkelijk om toe te slaan. Bijgevolg komen steeds meer paarden terecht in de handen van goed georganiseerde criminele bendes. Er wordt geschat dat tot 50% van de in Argentinië geslachte paarden, wordt gestolen bij hun rechtmatige eigenaar. Zo zien we op de beelden hoe na het ontdekken van een illegale verzamelplaats met meer dan 400 paarden in Ezeiza (bij Buenois Aires), tal van eigenaars hun gestolen paarden proberen terug te krijgen. De paarden waren in het bezit van paardenhandelaar Raul Onorato en zijn zoon. 25 paarden lagen dood in de weide, veel van de nog levende dieren waren zwaar verwaarloosd.

De bevoegde overheidsdienst Senasa – het Argentijnse FAVV (Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen) - heeft geen vat op de wantoestanden, laat begaan en is niet vies van manipulatie en fraude. In 2018 werd alle personeel van de afdeling ‘Dierengezondheid’ binnen Senasa nog ontslagen na verschillende zaken van corruptie.

En FEBEV?

In 2015 werd ‘Respectful Life’ geboren, een gezamenlijk initiatief van de Federatie van het Belgisch Vlees (FEBEV) en de Katholieke Universiteit Leuven, bedoeld om het dierenwelzijn te verbeteren. Onderzoekers van de KU Leuven voeren bedrijfsbezoeken (slachthuizen en verzamelplaatsen) uit in Argentinië. De bezoeken gebeuren aangekondigd en de slachthuizen bereiden er zich op voor. “Ofwel komen wij al 10 jaar lang net op dat moment dat alles fout loopt ofwel is heel het label Respectful Life een maat voor niets. Beide gevallen doen geen afbreuk aan het leed die de paarden ondergaan maar ik gok op het tweede”, zegt Vandenbosch.

Audit van de Europese Commissie

De laatste audit van de Europese Commissie (26 februari – 10 maart 2020) maakt trouwens ook brandhout van het idee dat er iets van maatregelen worden genomen in Argentinië ter bescherming van het paardenwelzijn. De audit schrijft zwart op wit dat er structurele problemen zijn bij de instanties die het paardenwelzijn in de slachthuizen moeten controleren. “Ondanks de grote aantallen paarden en de toestand van deze dieren (ze zijn op het einde van hun leven) hebben noch de eigen controles van de exploitant, noch de bestaande officiële controles enige gezondheids- en/of welzijnsproblemen geïdentificeerd of gedocumenteerd over een langere periode. Gezien het feit dat de dieren met zoveel zijn en de toestand van de dieren acht het auditteam de afwezigheid van dergelijke gevallen hoogst onwaarschijnlijk.” De uitleg van de eigenaar “dat hij enkel gezonde dieren koopt”, kon het team niet overtuigen.

Oproep aan de consument

GAIA roept de consument op om geen paardenvlees meer te kopen uit Latijns-Amerika en andere overzeese landen. “Verder dringen we samen met een internationale coalitie van dierenwelzijnsorganisaties (waaronder Fondation Franz Weber en Equidad uit Argentinië, Dier&Recht uit Nederland, Italian Horse Protection Onlus uit Italië, Tierschutzbund Zurich uit Zwitserland, Animal Welfare Foundation uit Duitsland en Welfarm) er bij de Europese Commissie op aan om de import uit die landen te verbieden, zoals eerder gebeurde met paardenvlees uit Mexico en Brazilië. En last but not least kan iedereen via www.paardvanbijons.be een protestmail sturen naar de supermarktketen Carrefour die nog paardenvlees uit Latijns-Amerika verkoopt.”