GAIA vraagt om het welzijn en de waardigheid van dieren in de Belgische Grondwet op te nemen. Wij zijn namelijk van oordeel dat de bescherming van de dieren een fundamentele waarde van de Belgische maatschappij is. Erkenning door de hoogste instanties dringt zich dus op.
GAIA lanceert daarvoor een petitie (klik hier). U kunt er ook een papieren petitieformulier downloaden of bestellen.
1. Waarom moet dierenwelzijn in de Grondwet verankerd worden?
Omdat dieren voelende wezens zijn, die veel meer gewicht in de juridische schaal verdienen. Onze samenleving hecht steeds meer belang aan het welzijn van dieren en aanverwante aspecten. Dierenwelzijn klimt ook steeds hoger op de politieke agenda. De overgrote meerderheid van de Belgen wenst dat onze Grondwet, het fundament van onze democratische rechtsstaat, deze evolutie bijbeent. Aan de federale verkozenen des volks, de kamerleden en senatoren om deze wens van de bevolking waar te maken.
Door dierenwelzijn in de Grondwet te verankeren, komen we weer een stap dichter bij de formeel juridische erkenning van dierenrechten.
2. Dierenbescherming in de Grondwet opnemen, gaat dat niet wat ver?
De Belgische Grondwet omvat een hele reeks fundamentele principes, rechten, die nu alleen aan mensen worden voorbehouden, zoals het recht op een gezonde omgeving. Het feit dat vele diersoorten pijn kunnen lijden en emoties kunnen voelen, is wetenschappelijk afdoende aangetoond.
Zo ondertekenden dertig neurowetenschappers van de grootste instituten in 2012 het verdrag van Cambridge, dat stelt dat ook "niet-menselijke dieren" een bewustzijn hebben.
Onze vraag om dieren in de Grondwet te verankeren, is gericht op soorten waarvan bewezen is dat ze pijn en leed kunnen voelen (dus minstens alle gewervelde dieren en bepaalde ongewervelden zoals octopussen en kreeften). Een respectvolle en waardige behandeling van dieren met gevoelsvermogen en eigen welzijnsbelangen vastleggen in de Grondwet ligt in lijn met wat wij als plichtsbewuste mensen dieren in ethische zin verschuldigd zijn.
3. Wat is het verschil met
het burgerlijk wetboek?
Is het de bedoeling om het statuut van de dieren te veranderen?
Niet helemaal. Hoewel GAIA voorstander is van een wijziging van het Belgische burgerlijke wetboek, zodat dieren ook op burgerlijk juridisch niveau erkend worden als levende wezens met gevoelens zoals in het strafwetboek, (dat dieren impliciet als voelende wezens erkent), beoogt onze campagne ‘Dieren in de Grondwet’ fundamentele, grondwettelijke bescherming van hun welzijn en levenskwaliteit.
4. Is dit niet louter een symbolische vooruitgang, die geen echte impact zal hebben?
Neen. Eerst en vooral moedigt de verankering van dierenwelzijn in de Grondwet wetgevende en uitvoerende machten (parlementen en regeringen) aan om steeds doeltreffender wetten aan te nemen en beleid te voeren die dieren veel meer welzijn garanderen.
Een grondwetswijziging zoals GAIA beoogt, geeft dieren juridisch veel meer gewicht en waarde want dierenwelzijn garanderen wordt zo een grondwettelijk verankerde plicht van alle bevoegde instellingen. Rechters zullen dan minder geneigd zijn om dierenmishandelaars vrij te spreken of wetsinbreuken met de mantel der liefde te bedekken.
5. Dieren in de Grondwet opnemen, is dat wel realistisch?
Senaatsvoorzitter Christine Defraigne (MR) en senator en voormalig senaatsvoorzitter Sabine de Bethune (CD&V) dienden in overleg met GAIA een voorstel in tot herziening van de Grondwet. Voor een grondwetsherziening is er een tweederdemeerderheid in beide taalgroepen van Kamer en Senaat nodig. Hoe meer handtekeningen we verzamelen in het hele land, hoe meer we de politiek kunnen overtuigen dat de mensen het respect voor het welzijn en de waardigheid van dieren in de Grondwet verankerd willen zien en hoe groter onze kans op slagen.
6. Is dit al het geval in andere landen?
Ja, landen als Duitsland, Luxemburg en Zwitserland hebben dierenbescherming al in hun Grondwet opgenomen.